නිවැරදි ධර්මය සැමදා විද්‍යමාන නොවේ..... අධර්මයෙන් එය වැසීයමින් පවතී......
අපි සියල්ලෝම සමානය යන්නය මාක්‌ස්‌වාදී දර්ශනයේ මුළික අංගයක්‌ වන්නේද සමාජයේ සියලු දෙනාම සමානය යන්නය බොහෝ ආගම්වලද මෙම අදහස ගැබ්වී ඇත. බුදුදහමේද මෙම අදහස ගැබ්වී ඇතත් බොහෝ කරුණු සලකා බලන විට අප සියලු දෙනාම සමාන නැත. අප ජීවත්වන සමාජය දෙස බලනවිට අප එකිනෙකාට වෙනස්‌ බව පැහැදිළිම කාරණයක්‌ වේ. ජාති-ආගම්-කුල, ගෝත, දුප්පත්-පොහොසත් ශක්‌තිය, බලය, උගත්-නූගත් පමණක් නොව ගතිගුණ හැසිරීම්වලින්ද අපි එකිනෙකාට වෙනස්‌ය. මේවාට විවිධ හේතු තිබිය හැක. පරිසර සාධක, දේශගුණික සාධක, ජාන, ආගමික සාධක, සංස්‌කෘතික ශිෂ්ඨාචාරය, අධ්‍යාපනය ආදී විවිධ හේතු බලපායි. මේ සියල්ල අභිබවා මෙම විවිධත්වයට හේතුව විශේෂයෙන්ම උපත කර්මානුරූපීව සිදුවන බැවින් බව බුදුදහමේ අදහසයි.
මිනිසා එකිනෙකාට හාත්පසින්ම වෙනස්‌ බව ත්‍රිපිටකය හදාරනවිට මනාව පැහැදිලි වේ. 'නානත්ත සංඥා නානත්ත කායා' යනුවෙන් කිසිවෙක් කයින්ද සිතුවිලිවලින්ද තවත් කෙනකුට සමාන වන්නේ නැතැයි යනුවෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කර ඇත්තේ එම නිසාය. බුදුරජාණන් වහන්සේ තෝදෙයියය බමුණාගේ පුත්‍ර සුභට දේශනාකර ඇති චුල්ලකම්ම විභංග සුත්‍රය මෙයට තවත් එක්‌ උදාහරණයකි මඡ්Cධිම නිකායේ ඇති මෙම සූත්‍රය කෙටියෙන් මෙසේය.
බුදුරජානන් වහන්සේගේ සමයේ සුභ නම් බ්‍රාහ්මණයෙක්‌ විය. ඒ බොහෝ දෙනෙක් දන්නා තෝදෙයිය බ්‍රහ්මණයාගේ පුත්‍රයාය. ඔහු දිනක්‌ බුදුරජාණන් වහන්සේ වෙත පැමිණ බුදුන් නමස්‌කාරකර එකත්පසෙක හිඳ ඔහුට ඇති ගැටලු කිහිපයක්‌ම බුදුරජානන් වහන්සේගෙන් විමසා සිටියේය. සමහර පුද්ගලයින් අඩු වසයින් මියයන්නටත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් දීර්ඝ ආයුෂ ඇති ජීවත්වන්නටත් හේතුව කුමක්‌ද? තවත් සමහර පුද්ගලයින් රෝගි වන්නත් තවත් සමහර මිනිසුන් නිරෝගි වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? තවත් සමහර පුද්ගලයින් දුර්වර්ණ වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් ප්‍රසන්න ලස්‌සන පැහැපත් වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? තවත් සමහර පුද්ගලයින් අල්පේශාක්‍ය වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් මහේශාක්‍ය වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? තවත් සමහර පුද්ගලයින් දුබල වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් බලවත් වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? තවත් සමහර පුද්ගලයින් නීව යයි සම්මත කුලවල උපත ලබන්නත් වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් වංශවත් යයි සම්මත කුලවල උපත ලබන්නත් හේතු කුමක්‌ද? තවත් සමහර පුද්ගලයින් දුගී දුප්පත් වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් ධනවත් වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? තවත් සමහර පුද්ගලයින් මුග්ධ මෝඩ නූගත් වන්නත් තවත් සමහරු උගත් ප්‍රඥාවන්තයින් වන්නටත් හේතු කුමක්‌දැයි? විමසීය.
ඒ අවස්‌ථාවේ බුදුරජාණන් වහන්සේ සූභගේ ගැටළුවලට හේතු පැහැදිලිs කරමින් දේශණා කළ ධර්මය චුල්කම්ම විභංග සුත්‍රයයි. සමහර පුද්ගලයින් අඩු වසයින් මියයන්නටත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් දීර්¨ඝ ආයුෂ ඇතිව ජීවත්වන්නටත් හේතුව කුමක්‌ද? යමෙක් සත්ව ඝාතනය කරයිද, සත්වයින්ට හිංසා කරයිද ඒ අකුසල කර්මයන්ගේ ඵල විපාක වශයෙන් ඔහුව නිරයට යයි. එසේ නොමැතිව මිනිස්‌ ලොව උපත ලැබුවහොත් එම පුද්ගලයා අඩු වයසෙන් මියයන බවත් සත්ව ඝාතනය සත්ව හිංසනය නොකරන පුද්ගලයින් දීර්ඝායුෂ ලැබ බොහෝ කල් ජීවත්වන බවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශණා කළ සේක.
සමහර පුද්ගලයින් රෝගිව ජීවත් වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් නිරෝගිව ජීවත් වන්නටත් හේතු කුමක්‌දැයි බුදුරජානන් වහන්සේ පැහැදිලි කළේ මෙසේය. පුද්ගලයින් රෝගී නිරෝගීභාවයට හේතුවන කාරණා කර්මයම පමණක් නොවේ. එයට බලපාන කරුණු අටක්‌ ඇති අතර ඉන් එක කරුණක්‌ වන්නේ කර්මයයි. එනම් පෙර කරන ලද කුසලාකුසල කර්මවල ථල විපාක යයි පුද්ගලයින්ගේ නිදන්ගත රෝගාධියට හේතුවන්නේ පෙර කළ සත්ව හිංසාව බව බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශණා කළසේක. එම පාපකර්මයන් කරන පුදගලයින් අංග විකල භාවයට පත්වන බවත් ජාත්‍යන්ධව, බිහිරිව, ගොලුව, කෙලතොලුව, පණ්‌ඩකව, උභතෝ ලිංගිකව, නපුංසකයෝව උත්පත්තිය ලබති.
සමහර පුද්ගලයින් දුර්වර්ණ වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් ප්‍රසන්න ලස්‌සන, පැහැපත් වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? ඒ ඒ පුද්ගලයින්ගේ ද්වේශ සහගතභාවය මත උත්පත්තියේදී දුර්වර්ණව ඉපදීමටත් ප්‍රසන්න ලස්‌සන සිරුරු ඇතිව්මටත් හේතුවේ. කෙනෙක් ද්වේශයෙන් දැඩි කෝපයෙන් යුතුව කටයුතු කරන්නේ නම් ඒ අකුසල විපාකයෙන් ඔවුන්ගේ ශරීරය දුර්වර්ණ වේ. මෛත්‍රියෙන් කරුණාවෙන් කටයුතු කරන්නේ නම් ප්‍රසන්න පැහැපත් සිරුරු සහිතව උත්පත්තිය ලැබේ. අප කවුරුත් දන්නා කුස රජතුමාට කැවුම් ගෙඩියක්‌ වැනි මුහුණක්‌ ලැබුණේ මෙම හේතුව නිසාය. මෛත්‍රී භාවනාවේ ආනිශංසයක්‌ ලෙස මුඛවණ්‌නෝ විප්පසීදති යනුවෙන් දක්වා ඇත්තේ මෛත්‍රී භාවනාවෙන් මුහුණ ප්‍රශන්න වන බවය.
සමහර පුද්ගලයින් අල්පේශාක්‍ය වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් මහේශාක්‍ය වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? ඊර්ෂ්‍යාව, ද්වේශය හා ක්‍රෝධය අල්පේශාක්‍ය මහේශාක්‍යය ව්මට හේතු කාරක වේ මෙම මනෝභාවයගෙන් කටයුතු කිරීමෙන් අල්පේශාක්‍ය වන අතර එයින් තොරව කටයුතු කිරීමෙන් මහේශාක්‍ය බවට පත්වේ. මිනිසුන් තුල පමණක් නොව දෙවියන් තුළ පවා මෙම අල්පේශාක්‍ය මහේශාක්‍ය බව දක්‌නට ලැබේ. එයට හේතු වන්නේද ඊර්ෂ්‍යාව ද්වේශය හා ක්‍රෝධයයි.
සමහර පුද්ගලයින් දුගී දුප්පත් වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් ධනවත් වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? අකුසල මූලයක්‌වූ ලෝභය මුලික කරගෙන දාන මානාදී පින්කම් නොකිරීමෙන් දුගී දුප්පත්ව උත්පත්තිය ලබන බවත්, අලෝභයෙන් දන් පැන් දී දුගී, මගී, යාචකාදීන්ට ඇප උපකාර කිරීමෙන් ධනවත්ව උත්පත්තිය ලබන බවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ සුභ මානවකයාට පැහැදිලි කළේය.
සමහර පුද්ගලයින් නීව යයි සම්මත කුලවල උපත ලබන්නත් වන්නත් තවත් සමහර පුද්ගලයින් වංශවත් යයි සම්මත කුලවල උපත ලබන්නත් හේතු කුමක්‌ද ? පිදිය යුත්තන් නොපිදීම දෙමාපි ගුරුවරාදීන්ට නොසලකන වැඳුම්, පිදුම් නොකරන පුද්ගලයින් ඒ අකුසල කර්මවල ඵල විපාකයෙන් නීච යෑයි සම්මත කුලවල ඉපදේ. වැඩිහිටියන්ට වැඳුම් පිදුම් කරන ගරුකරන සැලකුම් කරන පුද්ගලයින් උසස්‌ යෑයි සම්මත කුලවත ඉපදීමට හේතුවේ.
තවත් සමහර පුද්ගලයින් මුග්ධ මෝඩ නූගත් වන්නත් තවත් සමහරු උගත් ප්‍රඥාවන්තයින් වන්නටත් හේතු කුමක්‌ද? මුග්ධ වීමට නැතහොත් දුෂ්ප්‍රාඥ වීමට හේතු වන්නේ ආනිසංස ඵල විපාක නොදැන. දෘෂ්ටි විප්‍රයුක්‌තව කුසල් කිරීමය. සත්‍ය අසත්‍ය නොවිමසා කටයුතු කිරීමය. කළයුත්ත නොකළ යුත්ත නොවිමසා කටයුතු කිරීමය.
බුදුරජානන් වහන්සේ වදාළ මෙම චුල්ල කම්ම විභංග සූත්‍රය අනුව පැහැදිලි වන්නේ මිනිසාගේ විවිධත්වයට හේතුවන්නේ මෙම සංසාර ගමනේදී කළ කුසලාකුසලයන්ගේ ඵල විපාකයන් බවය. පෘතග්ජන පුද්ගලයින්ම පමණක් නොව රහතන් වහන්සේලා පවා තමන් අවබෝධ කළ නිර්වානයේ වෙනසක්‌ නැතත් ඥානමය වශයෙන් හා සෘර්ධි බලයන් අනුව වෙනසක්‌ ඇති බවත් එයටත් කර්ම විපාක හේතු වන්නක්‌ වන බව බුදුදහම අනුව පැහැදිලි වේ. රහතන් වහන්සේළා ශුෂ්ක විදර්ශක ත්‍රි විද්‍යාලාභි ෂඩ්අභිඥා සහ සිව් පිළිසිඹියා යනුවෙන් වර්ග හතරක්‌ වේ. කිසිම සෘද්ධි බලයක්‌ නැති ධ්‍යානයනට සම නොවැදි විපස්‌සනා භාවනාවෙන් පමණක් අර්හත්වය ලබාගත් චක්‌කුපාල රහතන් වහන්සේ ශුෂ්ක විදර්ශක රහතන් වහන්සේ නමකි. පුර්වේ නිවාසානුස්‌මෘති ඥාණය දිව්‍යචක්‌ෂුර ඥානය, ආශවක්‌ෂය ඥානය යන ඥාන තුන ලබාගත් රහතන් වහන්සේලා ත්‍රිවිද්‍යාලාභීන් ලෙස හැඳින්වේ. මෙම ඥාන තුනට අමතරව දිව්‍යස්‍රෝත ඥානයත් සෘද්ධි විධි ඥානයත් පරචිත්ත විජානන ඥනයත් ලබාගත් රහතුන් වහන්සෙලා ෂඩ්අභිඥාලාභී රහතන් වහනසේථා ලෙස හඳුන්වති. අර්ථ ධර්ම නිරුක්‌ත ප්‍රතිහාන යන ඥානලාභීන් සිව් පිළිසිඹියා රහතන් වහන්සේලා ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. සැරියුත්, මුගලන් මහා කාශ්‍යප ආනන්ද ආදී මහ රහතන් වහන්සේලා මෙම ගනයට වැටෙති. මෙම ඥාන ලැබෙන්නේද පෙර කළ කුසලයන්ගේ ඵල විපාක ප්‍රමාණය අනුවය. එසේම අග්‍ර මහා ශ්‍රාවක වන්නේද අසූ මහා ශ්‍රාවක ශ්‍රාවිකා වන්නේද පෙරකළ ප්‍රාර්ථනා හා ඒ අනුව කරන ලද පුණ්‍ය කර්මයන්ගේ ප්‍රමාණය අනුවය. මෙපමණක්‌ නොව බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ඉදිරියේ එ්හි භික්ෂු භාවයෙන් පැවිද්ද ලැබෙන්නේද පෙර කළ කුසල් ප්‍රමාණය අනුවය.
මිනිසා ප්‍රතිසන්ධිය ලබන ආකාරය අනුව ඔවුන් කොටස්‌ නමයකට බෙදා දැක්‌විය හැක. ඒ ඔවුන්ගේ ප්‍රතිසන්ධියට බලපාන හේතු හයක්‌ තිබේ. ඒ අලෝභ, අදෝෂ, අමෝහ හා ලෝභ ද්වේෂ, මෝහය යන කරුණු හයයි. මේ හේතු හය ඇතුව හා නැතුව ත්‍රිහේතුක ද්විහේතුක අහේතුක වශයෙන් ප්‍රතිසන්ධි නවයක්‌ ක්‌ ඇතිවේ. මේ ප්‍රතිසන්ධි නමය අනුව උත්පත්තිය ලබාගන්නා පුද්ගලයින් එකිනෙකට සමාන නොවේ. මන්ද මේ ප්‍රතිසන්ධි නමයට වෙන් වන්නේ ඔවුන් කරන කුසල් අකුසල් හෙවත් ඔවුන් ගේ කර්මය අනුව උපතින්තියෙන් පසුවද කවර කර්මයක්‌ කර තිබුණද එම විපාකය නිසි පරිදි ලබාදිය නොහැකි වන අන්දමට කර්මය පාලනය කරන කරුණු අටක්‌ තිබේ. ඒ ගති සම්පත්ත, උපධි සම්පත්ත,s කාල සම්පත්ත, ප්‍රයෝග සම්පත්ති සහ ගති විපත්ති උපධි විපත්ති කාල විපත්ති ප්‍රයෝග විපපත්තිය. මේ අට ආකාරයද පුදුගලයාගේ විවිධත්වයට හේතු කාරක වේ. එමනිසා සෑම විටම පුද්ගලයෙක්‌ තවත් පුද්ගලයෙකුට කිසිසේත් සමාන නොවේ.
මේ කරුණු සියල්ල සලකා බලන විට පුද්ගලයාගේ මෙම සමාජ විෂමතාවයන්ට හේතුවක්‌ වන්නේ තමාමය මන්ද තමාගේ කර්මයන්ට වගකිවයුත්තා වන්නේ තමාමය. මේ බව බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශණා කරණ ලද පහත් සඳහන් ගාථාවෙන් තවදුරටත් පැහැදිලි වේ.
කම්මස්‌සකා මානව සත්තා කම්මදායාදා කම්ම බන්දු - කම්මයෝනි
කම්මපට්‌සරණා කම්මං සත්තෙ විභජති යදිදං හීනප්පණිත්තාය
මානවකය සත්වයෝ කර්මය තමන්ගේම දෙයක්‌ කර ගෙන ඇත කර්මය දෑවැද්ද කොට ගෙන නෑයකු කොට ගෙන කර්මය පිළිසරණ කොට ගෙන ඇත. මිනිසුන්ගේ යම් උසස්‌ පහත් බවක්‌ වේ නම් ඒ භේදය කර ඇත්තේ කර්මයයි.
වෛද්‍ය ප්‍රියන්ත හේවගේ
විශ්‍රාමලත් නියෝජ්‍ය පළාත් සෞඛ්‍ය සේව අධ්‍යක්‌ෂ
විශ්‍රාමලත් නියෝජ්‍ය පළාත් සෞඛ්‍ය සේව අධ්‍යක්‌ෂ
¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤
