නිවැරදි ධර්මය සැමදා විද්‍යමාන නොවේ..... අධර්මයෙන් එය වැසීයමින් පවතී......
ශ්‍රී ලංකා භික්ෂු විශ්ව විද්‍යාලයේ
පශ්චාත් උපාධි අධ්‍යයන ඒකකයේ අධ්‍යක්ෂ
බෞද්ධ හා පාලි අධ්‍යයන අංශයේ
මහාචාර්ය
පාතේගම ඤාණිස්සර හිමි
"ධර්මය අවශ්‍ය වන්නේ ජීවිතය ලස්සන කරගැනීමටයි. ජීවිතය ලස්සන කරගැනීමට අවශ්‍ය නැත්නම් ධර්මය අවශ්‍ය නැහැ. බුදුරජාණන් වහන්සේ එවැනි ආකාරයෙන් ධර්මය දේශනා කර තිබෙන්නේද සංසාරය තුළ ජීවත් වන විට සතුටින් ජීවත් වීම අවශ්‍ය නිසයි. යමෙකුට එම සතුට අවශ්‍ය නැත්නම්, ධර්මයත් අවබෝධයත් අවශ්‍ය නැහැ. කමින් බොමින් නිදියමින් කාලය ගත කළ හැකියි. ඇතැමි දෙනා ජීවත් වෙනවා යනුවෙන් සිතා සිටින්නේ එවැනි ආකාරයටයි. "
සමාජයක ජීවත්වීෙමිදී පුද්ගල ඇසුර ඉතාම වැදගත් වෙයි බුදුන් වැඳ,දෙවියන් වැඳ ,මිය ගිය ඥාතීන්ට පින් අනුමෝදන් කර අවසානයේ සංසාරය පුරාම අපට හොඳ ආශ්‍රයක් ලැෙබිවා,නරක ඇසුර නොලැබේවා යනුවෙන් ගාථාවකින් ප්‍රාර්ථනා කරයි.
ඔබ කිසියම් කාරණාවක් පිළිබඳව දැනුවත් වුණා නම්, එම කාරණාව දැන ගැනීමට උගතෙකු ඇසුර කළ පුංචි වේලාවක විය යුතුයි. ඔබට කිසියම් දුර්ගුණයක් තිබෙනවා නම්, එම දුර්ගුණය ඔබට ලැබුණේ මෝඩයෙකු ඇසුරු කළ පුංචි ෙවිලාවක් තුළ විය හැකියි.තමා තුළ පවතින මෝඩ ගති සහ බුද්ධිමත් ගති තමා විසින් තමාට අවංකවම ලියා බලන්න. බුද්ධිමත් ගතිවලට වඩා මෝඩගති වැඩිවෙයි. අනුවණයා ඉක්මනින් කිපෙයි. මනුෂ්‍යයන්ට වෛර කරයි. තමා නිතරම නිවැරැදි පුද්ගලයා බවට සිතමින් සැමවිටම අනෙකා අසාධාරණ කරන බව සිතමින් සිටියි.සැම විටම අනෙකා හෙලා දකියි. එය අනුවණයාගේ මනසෙහි පවතින ස්වභාවයක් වෙයි. අනෙකාට නිවැරැදිව වැඩ කටයුතු කිරීමට බැරි බව ප්‍රකාශ කරයි . ඔහු හෝ ඇය අදක්ෂ බව ප්‍රකාශ කරයි. ඔහු හෝ ඇය බොහෝ සේ අයහපත් බව ප්‍රකාශ කරයි . මෙම වචන බොහෝ අවස්ථාවල සමාජය තුළින් ඇසෙයි. පිරිපුන් නොමැති මිනිසුන් අනෙක් පුද්ගලයා හෙලා දකියි. එය ඔවුන්ගේ ස්වභාවය වෙයි.
අපගේ සිංහල සමාජයෙහි ජීවත් වන ඕනෑම පුද්ගලයෙකුගෙන් යම් පුද්ගලයෙක් පිළිබඳව විස්තර විමසු විට කිසිම පැකිලීමකින් තොරව ඔහු හෝ ඇය පිළිබඳව විස්තර කරමින් තොරතුරු ප්‍රකාශ කරයි. ඔහු හෝ ඇය විෙවිචනය කරනු ලබයි. ඔවුන් එසේ කරනු ලබන්නේ එම තැනැත්තා හෝ තැනැත්තිය පිළිබඳව හැදෑරීමකින් තොරවයි. යමි පුද්ගලයෙකු කළ යහපත් ක්‍රියාවක් දුටුවත් ඔහු හෝ ඇය ඒ දෙස වෛරයෙන් බලයි. එම නිසා පින්කමක් කර අවසානයේ ප්‍රකාශ කරනු ලබන ප්‍රාර්ථනා ගාථාව එදා සිටම පැවතුණ පිළිවෙළ අනුව ප්‍රකාශ කරයි. (මා ෙමි බාල සමාගමෝ) මෝඩයෙක් ඇසුරු කිරීමට නම් ලැබෙන්න එපා යනුවෙන් ප්‍රාර්ථනා කරයි මෝඩයෙකුගේ පුංචි ඇසුරක් අයහපතකට ප්‍රමාණවත් වෙයි. එම අනුවණ තැනැත්තා ඔහු ළඟ තිබෙන දුර්ගුණයක් අපට ලබාදෙයි. අපගේ මනසට අයහපත් දේ ඉක්මනින් උරාගනී. අයහපත උරාගන්නා තරම් වේගයෙන් යහපත උරානොගනී. මෝඩයෙකු වීම අපහසු නැහැ.සතං සමාගමෝ හෝතු යනුවෙන් උගත්, වියත්, පණ්ඩිත, ප්‍රඥාවත් යහපත් මිනිසුන්ගේ ඇසුර සංසාරය පුරාම නිවන් දක්නා ජාති දක්වා මට ලැබේවා. යනුවෙන් ප්‍රාර්ථනා කරයි. තමන් තමන්ගේ අඩුපාඩු පිළිබඳව දිනපතාම විමසා බැලිය යුතුයි. අනෙක් පුද්ගලයාගේ වැරැදි අඩුපාඩු පමණක්ම සොයමින් සිටියි. වෙනත් පුද්ගලයෙකුගේ අඩුපාඩු කතා කරන තැනැත්තෙකු හෝ තැනැත්තියක සිටිනවා නම්, ඔහු හෝ ඇය ඇසුරු නොකළ යුතුයි. එම පුද්ගලයා ඉතාම භයානකයි. වෙනත් පුද්ගලයෙකුගේ අඩුපාඩුවත් ඔබත් සමඟ ප්‍රකාශ කරනවාසේම ඔබගේ අඩුපාඩුත් ඔහුත් සමඟ ප්‍රකාශ කරයි. මම මේ ඕපාදූප කේලම් කියනවා නොවෙයි. ඔයාට තිබෙන හිතවත් කමටයි මේ කාරණා කියන්නේ යනුවෙන් ප්‍රකාශ කරමින් හිතවත්කමක් පෙන්නුම් කරමින් කේලම ඇත්තක් ලෙස ප්‍රකාශ කරයි. මෝඩයා විසින් පරිසරය එවැනි ආකාරයට නිර්මාණය කරන විට දක්ෂයාට අවබෝධය ඇති තැනැත්තාට අවස්ථාව නැතිව යයි. ඇතැම් අවස්ථා තුළ ප්‍රධානියාට වැඩිපුරම කේලම් කියන පුද්ගලයින් වැඩියෙන් වැජඹෙයි.
පාසලක හෝ ආයතනයක ප්‍රධානියාට වැඩියෙන්ම කේලම් කීමේ දක්ෂ පුද්ගලයාට ඉහළම තනතුර ලැබෙයි දක්ෂයාගේ අවස්ථාව ගිලිහී යයි. එම නිසා සමාජය තුළ කිසියම් අවුලක් තිබෙන බව දක්නට ලැබෙයි. එම අවුල ගොඩනැගීමට බාල සමාගෙමි ඇසුර හේතු විය. එනිසාම සැමදා බුදුන් වැඳ අවසන් වුවාට පසුව ෙමි ප්‍රාර්ථනාව මනසට ලබාදෙයි. මට බාලයන්ගේ ඇසුර මෝඩයන්ගේ ඇසුර නොලැෙබිවා යන්නයි. මට බුද්ධිමතුන්ගේ ප්‍රඥාවන්තයන්ගේ ඇසුර ලැෙබිවා. ඇතැම් අම්මාවාරුන් කිසිම පොතක් පතක් කියවන්නේ නැහැ. අලුත් දැනුම ලබාගන්න උත්සාහ නොකර නිකරුණේ කාලය නාස්තිකරමින් සිටියි.විභාගයට පාඩම් නොකළ ශිෂ්‍යයෙකු විභාගය ලියන විට තමන් දන්නා කරුණු පිරිමසාගෙන විභාගය ලියූ බව ප්‍රකාශ කරයි. අපේ ඇතැම් මිනිසුන් ඒ වගේයි. දන්න දැනුම පිරිමසාගෙන සැම තැනටම යොදන්න උත්සාහ කරයි. දැනුම වැඩිකර ගැනීමට උත්සාහ කරන්නේ නැහැ. හොඳ පොත පත , ජීවිතාර්ථයක් ලබාදෙන නාට්‍ය,ප්‍රඥාව අවධිකරන චිත්‍රපටි වැනි දේ තුළින් සිතන්න, කල්පනා කරන්න පොළඹවනු ලබයි. බුද්ධිමත් ඇසුර තුළ එවැනි දේ ලැබුණත් මෝඩ ඇසුරෙන් එවැනි දේ ලැබෙන්නේ නැහැ. මෝඩයන් ඇසුරු කිරීමෙන් ජීවිතය තුළ කිසිදා දියුණුවක් ලබන්න බැහැ. විවාහ වන දවසේ සිටි බිරිඳට තිබුණ දැනුම හා අවබෝධයම තවත් අවුරුදු දහයක් ගිය පසුත් එවැනි ආකාරයෙන්ම තිබෙනවා නම් ඇති ඵලක් නැහැ. අවබෝධය ප්‍රඥාව වැඩි දියුණු වී නැත්නම් මෝඩයෙක් වගෙයි. එවැනි පිරිස හැන්ද වගේ මිනිසුන් බව බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළා. හැන්ද හොද්දේ බැසගෙන සිටියාට හැන්ද හොදි රසය දන්නේ නැහැ. මෝඩයාත් ඒ වගේ බව බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරයි. කවදාකවත් හොඳ ඇසුරක් තිබුණත් මෝඩයා හොඳ දේ් උරාගන්නේ නැහැ. තමන්ගේ අඩුව සොයමින් යහපත් දේ ලබාගෙන නිවැරැදි වන්නේ නැහැ. තමන් එවැනි ආකාරයෙන් කෑ කෝ ගසමින් හැසිරුණ ආකාරය වැරැදි බව සිතන්නේ නැහැ. තමන්ගේ අඩුව දකින්න කැමැති නැහැ. තමා ඉතාම නිර්දෝෂි පුද්ගලයෙකු ලෙස සිතා මෝඩයා අනෙකා හෙලා දකියි. එවැනි මිනිසුන් ඇසුරු කළ විට අනෙක් පුද්ගලයාත් ඒ ආකාරයට හැඩගැසෙයි. කිසිදිනක උගත් වියත් ප්‍රඥාවන්තයෙකුගේ ඇසුර ලබන්නේ නැහැ.
ධර්මය අවශ්‍ය වන්නේ ජීවිතය ලස්සන කරගැනීමටයි. ජීවිතය ලස්සන කරගැනීමට අවශ්‍ය නැත්නම් ධර්මය අවශ්‍ය නැහැ.බුදුරජාණන් වහන්සේ එවැනි ආකාරයෙන් ධර්මය දේශනා කර තිබෙන්නේද සංසාරය තුළ ජීවත් වන විට සතුටින් ජීවත් වීම අවශ්‍ය නිසයි. යමෙකුට එම සතුට අවශ්‍ය නැත්නම්, ධර්මයත් අවබෝධයත් අවශ්‍ය නැහැ. කමින් බොමින් නිදියමින් කාලය ගත කළ හැකියි. ඇතැමි දෙනා ජීවත් වෙනවා යනුවෙන් සිතා සිටින්නේ එවැනි ආකාරයටයි. ප්‍රඥාව වැඩෙන වැඩසටහනක් හෝ ප්‍රඥාව වැඩෙන බණ පදයක් ඇසීම තුළ ආගමික දැනුම ලැබෙයි.කෑම පිසීමට දක්ෂ කාන්තාවන් ලංකාෙවි සිටියත් ,අද වන විට රූපවාහිනියෙන් කෑම පිසීම වැඩියෙන් උගන්වනවා යනු වර්තමාන කාන්තාවන් කෑම පිසීමට නොදන්නා බවක් හැඟේ. අතීතයේ සිටි අම්මාවරුන් කෑම පිසින අවස්ථාවල එම පළාතම සුවඳ හමන බව අපේ සංස්කෘතිය ප්‍රකාශ කළා. කාන්තාවගේ ප්‍රධාන කාර්යභාරය රූපවාහිනියෙන් ඉගැන්විය යුතු තැනට පැමිණිලා.කාන්තාවකට කෑම පිසීමට බැරිබව ප්‍රකාශ වීම මාළුවාට පිහිනීමට බැහැ කියනවා වගේ වැඩක් වෙයි.ප්‍රඥාවතුන්ගේ බුද්ධිමතුන්ගේ ඇසුර වර්තමානය වන විට අඩුවක් දක්නට ලැබෙයි.
විදර්ශනා භාවනා කරනවා කියන ඇතැම් පුද්ගලයන් කුඩා කාරණාවකටත් කේන්ති ඇති කර ගනී. තමන් වැඩු විදර්ශනාෙවි තරම අවබෝධ වන්නේ එවිටයි.ඉවසීම අවබෝධය තිබෙනවා නම් පංවශීලය සමාදන් වුණත් ප්‍රමාණවත්.ඉවසීම අවබෝධය ,අනෙකා හෙලා නොදැකීම නිවන් දැකීමටත් ප්‍රමාණවත්. අනෙකාගේ අගුණම, අසුබ ම කතා කිරීම තමාටත් හොඳ නැහැ. මිනිසුන් තුළ කොතෙකුත් වැරැදි තිබිය හැකියි. එහෙත් අනෙකාගේ දුර්ගුණය ඉස්මතු
වන ආකාරයට කතා නොකළ යුතුයි.
ප්‍රඥාවන්තයන්ගේ බුද්ධිමතුන්ගේ ඇසුර වර්තමානය වන විට අඩුවක් දක්නට ලැබෙයි. බෞද්ධ රටක් වුවත්, ඇතැම් නගරවල වයින් ස්ටෝස් කීයක් නම්, දකින්න ලැබෙනවාද?ලංකාවේ කිසිම ස්ථානයක එවැනි පෝළිම් දක්නට නොලැබුණත් එවැනි තැන්වල කිසිදු විරෝධතාවයකින් තොරව බොහෝ ෙවිලාවක් පෝළිම්වල සිටියි.එවැනි මත්වූ මිනිසුන් සිටින රටක ජීවත් වන අප නිවැරැදි කල්පනාවෙන් සිටිය යුතුයි.
ඉස්සර සිටි මිනිසුන් කාටත් හොරෙන් කැලයට ගොස් මත්පැන් පානය කළත් මත්ගතිය මඟහැරී ගිය පසුව මනුෂ්‍ය වාසයට පැමිණෙයි.සිංහල සංස්කෘතිය කියන්නේ එවැනි ආකාරයෙන් පැවතුණ සමාජයක්. මත්ගතියෙන් බිරිඳ මුහුවීමත් ලජ්ජාවක් ලෙස සැලකුවා.වර්තමානය වන විට වීරයෙකු ලෙස මත්වී පැමිණෙයි. ලජ්ජා බය නැතිෙවිගෙන යනවා. අපගේ සිංහල සංස්කෘතිය තුළ ලජ්ජා බය ඇති සමාජයක් තිබුණා. නීත්‍යානුකූල මත්ද්‍රව්‍ය පානය කළත් ,නීතිවිරෝධි මත්ද්‍රව්‍ය පානය කළත් කිසිදු වෙනසක් නොමැතිව මත්වීමෙන් ජීවිත අවුල් වෙයි. දැකිය යුතු ඇත්තක් ෙමි සමාජය තුළ තිබුණත් එම ඇත්ත දකින්නේ නැහැ.ඇතැම් පුද්ගලයන් මත් ගතියෙන් ප්‍රශ්න විසඳීමට උත්සාහ ගනී.ඇතැම් දායකයන් පේරු දානය ගැන කතා කරන්න පන්සලට පැමිණෙන්නේත් මත් ද්‍රව්‍ය පානය කළ පසුවයි.
තැනකට ඉදිරිපත්වීමට තමන් තුළ ප්‍රඥාව නැති කමයි. එම නිසා බුද්ධිමත් ඇසුර සංසාරය පුරා එන සිදුවීමක්.මට ඇසුරට ලැබෙන්නේම මෝඩයන් බව ඇතැමුන් සමහර අවස්ථාවල ප්‍රකාශ කරයි.ඇතැමුන් බුද්ධිමතුන් ඇසුරු කළත් තමාගේ ජීවිතයට බුද්ධිමතුන්ගේ ස්වභාවය වැළඳ ගැනීමකින් තොරව මෝඩ ඇසුරටම යයි. තමාගේ ජීවිතයට හිතවත් ලෙස ඇසුරට ගන්නාවූ පිරිස පිළිබඳව බොහෝ සෙයින් සැළකිලිමත් විය යුතුයි. තමන් තවත් පුද්ගලයෙකුට උපදෙසක් දෙන විට හොඳට සිතා බලා අවබෝධය පිරුණ අවලංගු නොවන බුද්ධිමත් අදහසක් සමාජයට ලබාදිය යුතුයි. දරුවෙකුට උපදෙසක් දෙන විට ඔළුව කේන්තියෙන්, තරහවෙන්,වෛරයෙන් පුරවාගෙන උපදෙස් දීම සුදුසු නැහැ. එම නිසා මෙවැනි ගාථා ධර්මයක් අපට අවශ්‍ය වෙයි.
ඉමිනා පුඤ්ඤ කම්ෙමින
මා ෙමි බාල සමාගමෝ
සතං සමාගමෝ හෝතූ
යාව නිබ්බාන පත්තියා
ඇතැමුන් මෙම ගාථාව කියවගෙන ගියත් නිවැරැදි තේරුම දන්නේ නැහැ. එදිනෙදා කරන කටයුතු කොටස නිවැරැදිව කරන්නේ නැත්නම්, කුමන නිවනක්ද? තමාගේ පාසලේ අධ්‍යාපන කටයුතු ගෙදර ඇවිත් නිවැරැදිව නොකරන ළමයාට කුමන නිවනක්ද?ුධර්මය දන්නවා සේ කතා කළාට ධර්මය පිළිබඳව දැනුම අඩු පිරිසක් වර්තමානය තුළ සිටියි.
ජීවිතය ධර්මය අනුව හැඩගසා ගැනීමට ධර්ම දේශනා,සහ දහම් පොත පත කියවිම ඉවහල් වෙයි. පාරම්පරික හුරුවට අනුව ගිරවුන් වගේ කියවගෙන ගියාට ඇතැම් කාරණා පිළිබඳව අවබෝධයක් නැහැ. බෞද්ධයා යනු දන්න පුද්ගලයායි. දැනගැනීමට උත්සාහ කරන පුද්ගලයායි. සැමදාම කියවමින් හදාරමින් සැමදා ශිෂ්‍ය අවධිය ලෙස සිතා සිටින පුද්ගලයායි. බෞද්ධයන් ලෙස පොත පත කියවමින් ආගම දහම ජීවිතයට සම්බන්ධකර ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුයි. එය එක වතාවටම බැරි වුණත් ක්‍රමානුකූලව ජීවිතයට ගොඩනගාගත යුතුයි. පළමු කාරණාව ලෙස මනස නිවැරැදිව හදාගත යුතුයි. තමාට කෙතරම් දුරට ඉවසීම තිබෙනවාද? කේන්ති යනවාද කියා බැලිය යුතුයි.
දවසකට කේන්ති යන අවස්ථා ගණන කොපමණද ? කේන්ති යන වාර ගණන අඩුකර ගන්නේ කෙසේද? විදර්ශනා භාවනා කරනවා කියන ඇතැම් පුද්ගලයන් කුඩා කාරණාවකටත් කේන්ති ඇති කර ගනී. තමන් වැඩු විදර්ශනාෙවි තරම අවබෝධ වන්නේ එවිටයි.ඉවසීම අවබෝධය තිබෙනවා නම් පංවශීලය සමාදන් වුණත් ප්‍රමාණවත්.ඉවසීම අවබෝධය ,අනෙකා හෙලා නොදැකීම නිවන් දැකීමටත් ප්‍රමාණවත්. අනෙකාගේ අගුණම, අසුබ ම කතා කිරීම තමාටත් හොඳ නැහැ. මිනිසුන් තුළ කොතෙකුත් වැරැදි තිබිය හැකියි. එහෙත් අනෙකාගේ දුර්ගුණය ඉස්මතු වන ආකාරයට කතා නොකළ යුතුයි
